Płodność kobiety jest darem.
Płodność małżonków jest tajemnicą. I choć wiemy, jak odbywa się poczęcie, to w konkretnym przypadku konkretnej pary pozostaje to tajemnicą. Są pary o wysokiej płodności (nie muszą czekać i każde działanie podjęte w okresie płodnym owocuje poczęciem) i pary o niskiej płodności (które czekają wiele lat mimo działań w okresie płodnym) w sytuacji niezaburzania płodności przez stosowanie antykoncepcji hormonalnej.
Aby doszło do poczęcia dziecka powinny być spełnione trzy podstawowe warunki: żywa komórka jajowa, żywy plemnik i właściwy śluz szyjkowy. Często zapomina się o tym trzecim elemencie. Dzięki śluzowi możliwe jest zapłodnienie ze współżycia w okresie płodnym, a nie tylko w dniu owulacji. To dlatego nie jest możliwe poczęcie w „dowolnym czasie cyklu miesiączkowego”, a tylko i wyłącznie w okresie płodnym.
Jakość śluzu zależy od stanu szyjki macicy, w której kryptach jest wytwarzany. Negatywny wpływ mają na szyjkę zabiegi na niej wykonywane (np. inwazyjne leczenie nadżerek) i stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Warto zapoznać się z pracami prof. E. Odeblada, który m.in. wykazał, że stosowanie środków hormonalnych nieodwracalnie przyspiesza starzenie się szyjki.
Środki hormonalne mają też wymierny wpływ na śluzówkę macicy. Przy wieloletnim stosowaniu mogą zachodzić takie przemiany, jak w premenopauzie czyli skraca się okres rozrodczy. Z kolei spirala zmienia śluzówkę macicy, a wywołując stany zapalne jajowodów może m.in. doprowadzić do ciąży pozamacicznych.
Po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej należy więc odczekać kilka (kilkanaście?) cykli na oczyszczenie organizmu kobiety i przygotowanie go na godne przyjęcie nowego życia.
Na jaki więc cykl należy czekać? Gdy spełnione są poniższe warunki:
temperatura jest ustabilizowana (bez wyskoków) i wykazuje dwufazowość (faza niższej temperatury i faza wyższej temperatury)
faza lutealna (wyższej temperatury) ma conajmniej 10 dni
obserwuje się prawidłowy obraz objawu śluzu (bez łat śluzowych, długość fazy ze śluzem wynosi 5-7 dni)
istnieje zbieżność głównych wskaźników płodności, czyli zmiany temperatury, śluzu i szyjki następują w tym samym czasie.
Współżycie w okresie dwóch lat przy prawidłowych cyklach powinno doprowadzić do poczęcia (o ile mężczyzna jest płodny). Jeśli jednak para nie doczeka się potomka, to można mówić o ich ograniczonej płodności lub niepłodności. U około 2 % osób stosujących wcześniej antykoncepcję hormonalną, niepłodność jest trwała.
Szanse na spotkanie komórki jajowej z plemnikiem rosną, gdy jest odpowiednio dużo plemników w nasieniu. Siedzący tryb życia, przegrzewanie jąder a także nadmierna aktywność seksualna w istotny sposób obniżają zawartość zdrowych plemników w nasieniu.
Nie bez znaczenia jest też odpowiednia waga kobiety, a dokładniej stosunek zawartości tłuszczu do mięśni. Zbyt chude lub zbyt otyłe panie mogą mieć poważne trudności z poczęciem dziecka.